ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ Δ.Α.Π.-Ν.Δ.Φ.Κ. ΓΙΑ ΤΑ Κ.Ε.Σ.

Tο 2005, εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η Κοινοτική Οδηγία 36, βάσει της οποίας, τα κράτη-μέλη θα πρέπει μέχρι τις 22 Οκτωβρίου 2007 να έχουν αναγνωρίσει τους τίτλους σπουδών όλων των ΚΕΣ (ΙΕΚ, ιδιωτικά κολέγια, κα) που βρίσκονται μέσα στην επικράτειά τους, τα οποία συνεργάζονται με πανεπιστήμια άλλων χωρών-μελών και στις οποίες χώρες είναι επισήμως αναγνωρισμένα.

Σήμερα λειτουργούν στην Ελλάδα γύρω στα 25 κολέγια που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια. Απ' αυτά τα 15 παρέχουν πτυχία ευρωπαϊκών ΑΕΙ και οι απόφοιτοί τους υπάγονται στη σχετική οδηγία και περίπου 10 αμερικανικών, με τους αποφοίτους τους να μην επωφελούνται από τις επιταγές της Ε.Ε. Τη μερίδα του λέοντος έχουν τα βρετανικά ιδρύματα (14), ενώ λειτουργεί μόνον ένα γαλλικό.

Μέχρι τη στιγμή αυτή η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει κινηθεί στην κατεύθυνση της αναγνώρισης των τίτλων σπουδών των εν λόγω ΚΕΣ. Η κοινοτική οδηγία όμως είναι σαφής, όπως και η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου πριν από μερικά χρόνια, στην γνωστή πλέον ως «υπόθεση Neri», η οποία προφανώς δημιουργεί δεδικασμένο. Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί –όπως και γίνεται- θα κληθεί να πληρώσει από εδώ και πέρα υψηλά πρόστιμα.

Το επίσημο επιπλέον διάστημα που θα δοθεί στην ελληνική κυβέρνηση για να εντάξει την κοινοτική οδηγία στο ελληνικό Δίκαιο είναι δύο μήνες, δηλαδή μέχρι περίπου τις 20 Δεκέμβρη. Από εκεί και πέρα, κάθε σπουδαστής των εν λόγω κολεγίων, θα μπορεί να προσφεύγει στη δικαιοσύνη, με γνωστό προφανώς αποτέλεσμα…

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η υπόθεση αυτή αναδεικνύει για ακόμα μια φορά το πρόβλημα της λειτουργίας των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών στη χώρα μας και της επιτακτικής ανάγκης για εξεύρεση μίας ολοκληρωμένης και οριστικής λύσης.

Η Ελλάδα θα πρέπει εν τέλει να κληθεί να αποφασίσει τι επιθυμεί να πράξει με τα ΚΕΣ: να ανασταλεί η λειτουργία τους; να συνεχιστεί με τους ίδιους όρους; να μετατραπούν σε μη κρατικά πανεπιστήμια;

Το βέβαιο είναι πως δε νοείται μία χώρα σήμερα να αφήνει ένα τέτοιο πρόβλημα να διαιωνίζεται, σε βάρος μάλιστα Ελλήνων πολιτών οι οποίοι –για διάφορους λόγους- αποφάσισαν να σπουδάσουν σε ένα τέτοιο εκπαιδευτήριο. Μπορούν οι απόφοιτοι του ελληνικού λυκείου που επιθυμούν να φοιτήσουν στα ΚΕΣ να βρουν άλλη διέξοδο; Μπορούν οι σπουδαστές των ΚΕΣ να απορροφηθούν αλλού (π.χ. από τα δημόσια τριτοβάθμια ιδρύματα); Μπορούν στους ήδη αποφοίτους των ΚΕΣ να αναγνωριστούν με κάποιο τρόπο (π.χ. με συγκεκριμένες εξετάσεις) ορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα; Μπορούν άδειες λειτουργίας να χορηγούνται μόνο σε ΚΕΣ που θα κινούνται σε συγκεκριμένο εύρος γνωστικών αντικειμένων;

Είναι η ώρα για έναν ουσιαστικό διάλογο, για την οριστική επίλυση ενός προβλήματος, που χρόνια τώρα ταλανίζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα και που όσο αφήνεται είναι σίγουρο πως θα διογκώνεται.

Από την άλλη πλευρά όμως, αναδεικνύεται ξανά και με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, η σημασία του χρόνιου αιτήματός μας για ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα:

Τα ΚΕΣ είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Συντηρούνται όμως κατά πολύ μεγάλο βαθμό από την αυξημένη ζήτηση που παρουσιάζεται στη χώρα μας για πανεπιστημιακή εκπαίδευση και που εν τέλει δεν είναι δυνατόν να καλύψουν τα ήδη υπερφορτωμένα δημόσια πανεπιστήμια. Είναι γεγονός ότι τα δημόσια πανεπιστήμια αυτή τη στιγμή, όχι μόνο υποχρηματοδοτούνται, αλλά και δέχονται περίπου διπλάσιους φοιτητές ετησίως από αυτούς που τα ίδια θεωρούν ότι μπορούν να εκπαιδεύσουν.

Προφανώς λοιπόν, η ίδρυση μη κρατικών ιδρυμάτων, όχι μόνο θα μπορέσει να ανακουφίσει τα ίδια τα δημόσια ιδρύματα, αλλά θα μπορέσει να δώσει και λύση στο πρόβλημα όλων αυτών των αποφοίτων λυκείου που, είτε επειδή δεν κατάφερναν να εισαχθούν σε κάποιο δημόσιο πανεπιστήμιο, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, αποφάσιζαν ως τώρα να εγγραφούν σε κάποιο ΚΕΣ. Τα μη κρατικά πανεπιστήμια, θα υπάγονται προφανώς στο Υπουργείο Παιδείας, θα αξιολογούνται πλήρως και θα παράγουν αποφοίτους με συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα στην αγορά εργασίας.

Τα ΚΕΣ μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: είτε σε αυτά που η λειτουργία τους θα τερματιστεί οριστικά, είτε σε κάποια τα οποία θα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις (έπειτα από αυστηρότατη αξιολόγηση της υλικοτεχνικής υποδομής, του προγράμματος σπουδών, αλλά και της κατάρτισης του εκπαιδευτικού προσωπικού τους) ώστε να μετατραπούν πλέον σε μη κρατικά τριτοβάθμια ιδρύματα. Είναι βέβαιο πως ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού, θα επιθυμεί να συνεργαστεί με κάποιο παράρτημά του στη χώρα μας, μόνο αν και αυτό πληροί τις προϋποθέσεις ώστε να λειτουργεί ως μέλος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας και όχι ως επιχείρηση υπαγόμενη στο Υπουργείο Ανάπτυξης. (αυτό προφανώς δεν μπορεί να συμβεί αυτή τη στιγμή επειδή το Σύνταγμα της Ελλάδας, μέσα από το άρθρο 16, δεν επιτρέπει τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν την υπερψήφιση με την ειδική πλειοψηφία των 180 βουλευτών της αναθεώρησης του άρθρου 16 στην τωρινή Βουλή)

Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει περιέλθει σε αδιέξοδο: Αφενός θα πρέπει άμεσα να δώσει λύση στο θέμα των ΚΕΣ, αφετέρου δείχνει αδύναμη να αντιμετωπίσει την αυξημένη ζήτηση για μεταλυκειακή εκπαίδευση με το υπάρχον δημόσιο πανεπιστήμιο. Επιπρόσθετα, η ελληνική νομοθεσία δεν δίνει τη δυνατότητα σε κάποιο ξένο πανεπιστήμιο να αναπτύξει συνεργασία με ένα άλλο (franchising) εντός της ελληνικής επικράτειας, το οποίο όμως θα αναγνωρίζεται και εδώ ως τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η ανάγκη άμεσης αναθεώρησης του άρθρου 16 και η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας δείχνει πλέον πιο πιεστική από ποτέ. Έχουμε την επιλογή είτε να στείλουμε το πρόβλημα αυτό στην επόμενη αναθεωρητική Βουλή σε 10 χρόνια από τώρα, πληρώνοντας παράλληλα σαν έλληνες πολίτες υψηλότατα πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε να αναλάβουμε όλοι οι φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και ολόκληρου του πολιτικού συστήματος τις ευθύνες μας και να αγωνιστούμε για την αναθεώρηση του άρθρου 16 και την οριστική απαλλαγή από τη μάστιγα των ΚΕΣ, αφήνοντας έξω τις όποιες μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Επί της συγκεκριμένης οδηγίας, όπως και το 2003 στην περίπτωση της τροπολογίας του κ.Χατζηδάκη, η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ οφείλει να επαναλάβει την ολοκληρωτική εναντίωσή της σε οποιαδήποτε προσπάθεια αναγνώρισης τίτλων σπουδών που παρέχονται από ιδρύματα τα οποία δεν υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας, δεν ελέγχονται και δεν αξιολογούνται. Θεωρούμε πως όσο δεν υπάρχει η συνταγματική δυνατότητα και ένα νομικό πλαίσιο που να επιτρέπει τη λειτουργία τριτοβάθμιων ιδρυμάτων υπό την αυστηρή εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, δεν είναι δυνατόν να αναγνωρίζονται στη χώρα μας άλλοι τίτλοι σπουδών εκτός από αυτούς που χορηγούν τα δημόσια πανεπιστήμια. Για τους τίτλους πανεπιστημίων χωρών του εξωτερικού, υπάρχουν νομοθετημένες διαδικασίες αναγνώρισης και ισοτίμισης (ΔΟΑΤΑΠ), μόνο εφόσον αυτοί αποκτηθούν ύστερα από φοίτηση στο πανεπιστήμιο αυτό, στη χώρα που είναι αναγνωρισμένο και όχι σε κάποιο παράρτημα του.

Καλούμε όλους τους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας να συμμετάσχουν σε έναν ανοιχτό διάλογο με θέμα τη Συνταγματική αναθεώρηση και το μέλλον των ΚΕΣ. Καλούμε κάθε προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας και του Κοινοβουλίου να πιέσει, στο βαθμό που του αναλογεί, για την αναθεώρηση του άρθρου 16 και την οριστική επίλυση του προβλήματος.